• 22 lip, 2025
• Natasza El Mejri
• No comment

Brytyjski wywiad w ogniu krytyki

Brytyjskie Ministerstwo Obrony stoi w ogniu skandalu po ujawnieniu masowego wycieku danych, który mógł narazić życie tysięcy Afgańczyków współpracujących z Wielką Brytanią podczas wojny w Afganistanie. Co gorsza, wśród ujawnionych informacji znalazły się nazwiska ponad 100 brytyjskich szpiegów, agentów MI6 oraz żołnierzy sił specjalnych. Czy była to zwykła niekompetencja, czy celowe działanie?

Jak wynika z ujawnionych dokumentów, w lutym 2022 roku ministerstwo wysłało e-mailem arkusz kalkulacyjny zawierający dane osobowe niemal 19 000 Afgańczyków, którzy pomagali Brytyjczykom podczas wojny. Wśród nich byli tłumacze, przewodnicy i lokalni współpracownicy, którzy – obawiając się zemsty talibów – ubiegali się o azyl w Wielkiej Brytanii. Wyciek nie był jednak jednorazowy. W 2023 roku część tych danych trafiła na Facebooka, opublikowana przez afgańskiego użytkownika, który zagroził ujawnieniem reszty informacji.

Rząd w Londynie zareagował paniką. Wprowadzono blokadę informacyjną i uruchomiono tajny program relokacji osób, których dane wyciekły. Jednak, jak podaje BBC, większość poszkodowanych nigdy nie została poinformowana o naruszeniu ich bezpieczeństwa. Tymczasem talibowie od lat polują na Afgańczyków współpracujących z Zachodem – wyciek mógł ich skazać na śmierć.

Zdemaskowano stu brytyjskich szpiegów

Najbardziej szokujące okazało się jednak to, że w wycieku ujawniono nie tylko dane Afgańczyków, ale także brytyjskich agentów wywiadu, dowódców wojskowych i członków sił specjalnych. BBC poinformowało, że wśród ujawnionych nazwisk znalazło się ponad 100 pracowników MI6 oraz żołnierzy jednostek elitarnych. To bezprecedensowy cios w brytyjskie służby, który mógł zdemaskować agentów działających w strefach zagrożenia na całym świecie.

Sędzia Sądu Najwyższego, Sir Robert Chamberlain, uchylił w tym tygodniu nakaz utajnienia sprawy, umożliwiając mediom ujawnienie szczegółów. W swoim orzeczeniu podkreślił, że skutki wycieku mogą kosztować brytyjskich podatników miliardy funtów. Program relokacji Afgańczyków i ich rodzin, a także zmiana tożsamości i ochrona zdemaskowanych agentów, sięgną nawet 7 miliardów funtów.

Minister Obrony John Healey wystąpił z oficjalnymi przeprosinami, lecz jego słowa brzmiały wyjątkowo mdło w kontekście skali katastrofy. Przyznał, że nie może zagwarantować, iż w wyniku wycieku nikt nie zginął. To zaś rodzi pytanie: jak to możliwe, że jeden z najpotężniejszych wywiadów świata dopuścił do tak rażącego błędu?

Czy ktoś poniesie konsekwencje?

Choć rząd twierdzi, że wyciek był „niefortunnym błędem”, eksperci ds. bezpieczeństwa kwestionują tę wersję. – To nie jest zwykła pomyłka, to systemowa porażka – komentuje były oficer MI6, który prosił o anonimowość. – Dane agentów wywiadu są chronione najwyższymi standardami. Jeśli trafiły do przypadkowego arkusza Excel, to znaczy, że ktoś zawiódł na każdym możliwym poziomie.

Sprawa budzi też wątpliwości co do działań rządu po wycieku. Zamiast natychmiast poinformować poszkodowanych, władze ukrywały sprawę przez lata, korzystając z nakazu sądowego. Dopiero teraz, pod presją mediów, ujawniono prawdę.

Czy ktoś zostanie pociągnięty do odpowiedzialności? Na razie nikt nie stracił stanowiska, a ministerstwo ogranicza się do ogólnikowych deklaracji o „wyciągnięciu wniosków”. Tymczasem życie tysięcy ludzi – zarówno Afgańczyków, jak i brytyjskich agentów – zostało narażone na niebezpieczeństwo. Jeśli to nie jest powód do dymisji, to co nim jest?

Wyciek danych z brytyjskiego Ministerstwa Obrony to nie tylko wstydliwa pomyłka, ale potencjalnie śmiertelna katastrofa. Ujawnienie danych agentów MI6 i sił specjalnych to bezprecedensowy blamaż, który może mieć daleko idące konsekwencje dla operacji wywiadowczych na całym świecie. Tymczasem rząd wciąż gra na zwłokę, unikając prawdziwej odpowiedzialności. Czy to zwykła nieudolność, czy coś więcej? Sprawa wymaga pilnego i niezależnego śledztwa – zanim kolejne życie zostanie stracone.