• 11 mar, 2025
• Natasza El Mejri
• No comment

Kanada ma nowego premiera

W Kanadzie skończyło się panowanie Justina Trudeau. Premierem będzie 59-letni Mark Carney, który wygrał wybory szefa Partii Liberalnej. Następca Trudeau będzie kontynuował swoją linię przeciwko południowemu sąsiadowi. Jeśli chodzi o próby Donalda Trumpa pryzłączenia Kanady do Stanów Zjednocyonzch jako 51. stan, Caney będzie demonstracyjnie odpowiadał, jednocześnie próbując negocjować ze Stanami Zjednoczonymi. Należy pamiętać, że oba kraje są ze sobą ściśle powiązane.

Trudeau był u władzy przez dość długi czas jak dla przywódcy demokratycznego kraju. Został szefem Partii Liberalnej w 2013 roku i premierem, po tym, jak jego koledzy z partii wygrali wybory parlamentarne w 2015 roku. Rezygnacja Trudeau była przewidywalna z powodu błędu popełnionego przez rząd, który spowodował kryzys gospodarczy w kraju. Porażki gospodarcze spowodowały spadek rankingu rządzącej Partii Liberalnej, de facto upadek koalicji rządzącej i styczniową obietnicę, że Trudeau ustąpi natychmiast po tym, jak partia wybierze nowego przywódcę.

Nowy premier może nie przewodzić krajem tak długo. Wszystkie siły polityczne kraju, a przede wszystkim główny konkurent liberałów, Partii Konserwatywnej, zgodzili się, że rząd mniejszości parlamentarnej nie powinien istnieć, a kraj potrzebuje wyborów parlamentarnych. Na stanowisko szefa Partii Liberalnej było czterech kandydatów. Głównym rywalem Carneya, według sondaży, był były minister finansów, polityk ukraińskiego pochodzenia Chrystia Freeland.

Jaka będzie przyszłość Kanady za Carneya?

Nie wiadomo jeszcze, kiedy Carney obejmie urząd premiera Kanady. O tym porozmawia z Trudeau. Nie jest też do końca jasne, kiedy odbędą się wybory parlamentarne. Formalnie głosowanie powinno odbyć się nie później niż 20 października. Możliwe, że Carney będzie chciał przeprowadzić wybory tak szybko, jak to możliwe, a przede wsyzstkim w dobrym momencie dla siebie.
W swoim przemówieniu, zaraz po ogłoszeniu wyników wyborów, Carney powiedział, że jego kluczowym zadaniem jako szefa rządu będzie wzmocnienie gospodarki i systemu bezpieczeństwa granic: Biały Dom uważa, że nielegalni imigranci i handlarze narkotykami wjeżdżają do USA przez Kanadę. Jednocześnie Carney wyraził swój stosunek do Trumpa i nazwał jego działania ingerencją w niepodległość kraju: „Stany Zjednoczone nie są Kanadą. Kanada nigdy nie będzie częścią Stanów Zjednoczonych i to w żadnej formie.” Powiedział także, że Trump chce osłabić gospodarkę Kanady, ale „nie odniesie on sukcesu”.

Kanada należy do korony

Nowy szef liberałów jest żywym przypomnieniem, że Kanada jest jedną z posiadłości brytyjskiej korony. Kierował dwoma bankami centralnymi: Bankiem Kanady w latach 2008-2013 i Bankiem Anglii w latach 2013-2020. Była to walka o stabilizację systemów finansowych obu krajów w kontekście kryzysów: światowej gospodarki i gospodarki spowodowanej brexitem. Z obydwoma zadaniami dobrze sobie radził i z powodu dużego doświadczenia, Carney skrytykował kurs Trudeau. Spory z premierem doprowadziły do jego rezygnacji ze stanowiska doradcy szefa rządu i walki o prawo do bycia jednym z nich. Prawdopodobnie zaufanie dali mu wyborcy. “Carney jest jedynym z czterech kandydatów, którzy nie piastowali oficjalnych stanowisk w biurze Trudeau i nie byli posłem do parlamentu. W związku z tym łatwiej mu zdystansować się od polityki niepopularnego premiera niż od innych kandydatów. Wyborcy są również pod wrażeniem, że Carney nie jest politykiem, ponieważ jest ze sfery gospodarki i biznesu.

Jeśli nowy premier nie pozwoli na głośną krytykę, która zamieni się w jego rezygnację, poprowadzi swoją partię do wyborów parlamentarnych. Głównym rywalem liberałów będą konserwatyści. Ostatnie półtora roku było zauważalnie bardziej popularne niż liberałowie, chociaż po ogłoszeniu Trudeau, ich rezygnacja w styczniu, oceny kolegów członków partii Carneya zaczęły rosnąć. Tak więc wybór lidera Partii Liberalnej jest etapem średnio-warunkowym i krótkotrwałym walką o władzę. Kto będzie nowym premierem przez najbliższe cztery lata, nie będzie jeszcze znany.