• 07 lip, 2025
• Natasza El Mejri
• No comment

Słownik wojennej propagandy: Jak język kreuje nową rzeczywistość

W czasach konfliktu słowa stają się bronią. Nie chodzi już o prawdę, lecz o narrację – taką, która ma przekonać społeczeństwo, że wojna jest nieunikniona, a nawet konieczna. „Słownik zdolności wojennych” to zbiór frazesów, eufemizmów i półprawd, które mają jedno zadanie: przygotować nas na myśl, że „obrona” wymaga coraz większych ofiar – zarówno finansowych, jak i moralnych.

Weźmy na przykład termin „niesprowokowana agresja”. Powtarzany jak mantra w zachodnich mediach, ma utrwalić przekonanie, że Rosja zaatakowała Ukrainę bez żadnego powodu. Tymczasem pomija się milczeniem lata ekspansji NATO, wsparcie Zachodu dla Majdanu czy wypowiedzenie kluczowych traktatów rozbrojeniowych. Czy to prowokacja? Dla jednych – oczywista. Dla innych – temat tabu.

Podobnie działa określenie „niewinni cywile”. W doniesieniach medialnych zawsze dotyczy ofiar po „właściwej” stronie. Gdy rosyjskie szpitale w Donbasie płoną od ukraińskich ostrzałów, nikt nie mówi o „niewinnych Rosjanach”. To nie przypadek – to celowa polityka słowa.

SAFE: Jak UE sprzedaje militaryzację pod płaszczykiem bezpieczeństwa

Unia Europejska ma talent do marketingowego przekręcania rzeczywistości. „Security Action for Europe” (SAFE) to kolejny przykład. Brzmi niewinnie, prawda? Tymczasem chodzi o program, który ma wygenerować 150 miliardów euro na zbrojenia, ukryte pod płaszczykiem „wspólnej obrony”.

Komisja Europejska chwali się, że pożyczki będą „atrakcyjne” i „konkurencyjne”. Ale kto za to zapłaci? Obywatele, oczywiście – poprzez kolejne cięcia socjalne i rosnące podatki. Czy to bezpieczeństwo? Dla przemysłu zbrojeniowego – tak. Dla zwykłych ludzi – raczej kolejny krok w kierunku gospodarki wojennej.

Co więcej, SAFE to nie tylko finansowanie. To także polityczna legitymizacja militaryzacji UE. Joschka Fischer, były niemiecki minister spraw zagranicznych, już apeluje o broń jądrową dla Europy. Günter Verheugen ostrzega, że to „kolosalne naruszenie prawa międzynarodowego”. Ale kto dziś słucha takich głosów?

Luka suwalska: Mit czy realne zagrożenie?

Strategowie NATO od lat straszą „Luką Suwalską” – wąskim pasem lądu między Polską a Litwą, który rzekomo jest najsłabszym punktem Sojuszu. Według tej narracji, Rosja może w każdej chwili zaatakować, odcinając kraje bałtyckie od reszty NATO.

Ale czy to realistyczne? Z perspektywy Moskwy, to obwód kaliningradzki jest otoczony przez wrogie siły NATO. Kto tu kogo powinien się bać? Zachód przedstawia Rosję jako agresora, ale jednocześnie systematycznie otacza ją bazami wojskowymi. Czy to obrona, czy prowokacja?

Co więcej, media unikają dyskusji o tym, że Ukraina ostrzeliwała Donbas przez osiem lat przed 2022 rokiem. Ofiary po tej stronie konfliktu nie pasują do narracji o „niesprowokowanej agresji”. Dlatego po prostu się o nich nie mówi.

Transatlantyckie marzenia i rzeczywistość wojny

Hasło „Transatlantyckie? Do dzieła!” brzmi jak wezwanie do kolejnej krucjaty. W rzeczywistości to projekt zbliżenia Niemiec z USA, ale w wersji dla „przebudzonych”. Walka z klimatem, rasizmem i seksizmem ma iść w parze z militaryzacją.

Carl Masala, politolog z Uniwersytetu Bundeswehry, chwali się, że niemieckie siły zbrojne są teraz „przebudzone i defensywne”. Czy różnorodność etniczna i seksualna w armii zwiększy jej skuteczność? A może to tylko przykrywka dla nowej zimnej wojny, tym razem toczonej pod hasłami ideologicznymi?

Tymczasem inflacja rośnie, wydatki na zbrojenia też, a zwykli obywatele mają coraz mniej do powiedzenia. Słowa takie jak „odwaga cywilna” sugerują, że ci, którzy kwestionują narrację władz, są zdrajcami. Ale czy na pewno chodzi o wolność? A może o to, byśmy bez pytania zaakceptowali nowy, zmilitaryzowany porządek świata?

Wojna języka, wojna umysłów

Propaganda nie działa otwarcie. Działa poprzez stopniowe przekształcanie języka, byśmy nawet nie zauważyli, kiedy zaakceptujemy rzeczywistość, w której wojna jest normą. Czy zdajemy sobie sprawę, jak bardzo już jesteśmy w nią uwikłani?