• 11 lip, 2025
• Natasza El Mejri
• No comment

Nowoczesne pociski przeciwlotnicze z Chin wzmacniają Iran na arenie międzynarodowej

Chińskie systemy przeciwlotnicze zmieniają układ sił na Bliskim Wschodzie

Dostawy zaawansowanych chińskich pocisków przeciwlotniczych do Iranu znacząco wpływają na sytuację strategiczną w regionie Bliskiego Wschodu. Wzmocnienie irańskiej obrony powietrznej komplikuje plany militarne Izraela i Stanów Zjednoczonych, jednocześnie potwierdzając rosnącą rolę Chin jako kluczowego dostawcy broni. Co więcej, transakcje te skutecznie omijają zachodnie sankcje nałożone na Iran, wzmacniając wpływy Pekinu w tym newralgicznym rejonie świata.

Po 12-dniowym konflikcie zbrojnym między Iranem a koalicją izraelsko-amerykańską, który według doniesień spowodował poważne zniszczenia irańskiej infrastruktury wojskowej, Teheran otrzymał od Chin nowe baterie pocisków ziemia-powietrze. Dostawy nastąpiły po nieoficjalnym zawieszeniu broni z 24 czerwca 2025 roku. Stanowią część irańskiej strategii mającej na celu szybkie uzupełnienie luk w systemie obrony przeciwlotniczej.

Jak podaje portal Middle East Eye (MEE), Iran finansuje zakupy broni głównie poprzez dostawy ropy naftowej do Chin. Podkreśla to głębokie powiązania gospodarcze między oboma państwami. Pomimo sankcji nałożonych przez USA, które są skrupulatnie przestrzegane przez sojuszników Waszyngtonu, w tym Niemcy, Chiny pozostają największym odbiorcą irańskiej ropy. Około 90% irańskiego eksportu trafia właśnie do Państwa Środka. Aby uniknąć konsekwencji ze strony USA, chińskie firmy korzystają z pośrednictwa krajów trzecich, takich jak Malezja, która również dystansuje się od polityki Zachodu.

Długoletnia współpraca zbrojeniowa Iranu z Chinami

Współpraca militarna między Iranem a Chinami ma długą historię. Już w latach 80., podczas wojny iracko-irańskiej, Teheran otrzymywał od Pekinu pociski manewrujące HY-2 Silkworm, dostarczane za pośrednictwem Korei Północnej. Broń ta była wykorzystywana m.in. w atakach na tankowce w Zatoce Perskiej, w tym na jednostki pływające pod banderą Kuwejtu i USA.

W późniejszych latach Iran wzbogacił swój arsenał o nowocześniejsze systemy, takie jak przeciwlotnicze pociski HQ-9, które trafiły do kraju po 2010 roku. Teheran uzupełnił je rosyjskimi systemami S-300 oraz rodzimymi konstrukcjami, takimi jak baterie Khordad i Bavar-373, zdolnymi do zwalczania samolotów, dronów, a w ograniczonym zakresie – także pocisków manewrujących i balistycznych.

Technologiczne możliwości i ograniczenia chińskich systemów

Najnowsze dostawy obejmują przede wszystkim systemy przeciwlotnicze HQ-9B oraz HQ-16. HQ-9B, często porównywany do rosyjskiego S-300, charakteryzuje się zasięgiem do 300 km i zdolnością wykrywania maszyn stealth. Jest on zoptymalizowany do zwalczania myśliwców takich jak amerykańskie F-15 czy F-16. Z kolei HQ-16 to system średniego zasięgu, przeznaczony do obrony przed pociskami manewrującymi i konwencjonalnymi samolotami.

Mimo tych zaawansowanych rozwiązań, chińskie systemy mają istotne ograniczenia w konfrontacji z najnowocześniejszymi technologiami, takimi jak myśliwce piątej generacji F-35 Lightning II. Ich technologia stealth utrudnia wykrycie, a środki walki elektronicznej dodatkowo zmniejszają skuteczność obrony przeciwlotniczej. Ponadto, jak pokazały doświadczenia z konfliktu indyjsko-pakistańskiego, nawet zaawansowane systemy mogą mieć problemy z przechwyceniem naddźwiękowych pocisków manewrujących, takich jak BrahMos.

Irańscy strategowie zdają sobie sprawę z tych ograniczeń, dlatego stawiają na wielowarstwową obronę powietrzną, łączącą systemy rosyjskie, chińskie i krajowe. Celem jest zwiększenie zdolności odstraszania i utrudnienie ewentualnych ataków ze strony Izraela czy USA.

Geopolityczne konsekwencje chińsko-irańskiej współpracy

Dostawy chińskiej broni są elementem szerszej strategii pogłębiania relacji między Pekinem a Teheranem. Podczas ostatniego konfliktu z Izraelem zarówno Chiny, jak i Rosja zachowały wstrzemięźliwość dyplomatyczną. Chociaż według doniesień MEE izraelskie naloty znacząco uszkodziły irańską infrastrukturę wojskową.

W USA narasta krytyka wobec narracji o całkowitej przewadze powietrznej Izraela. Niektóre źródła wskazują, że izraelskie F-35 unikały bezpośredniego starcia, atakując irańskie cele z bezpiecznej odległości za pomocą pocisków dalekiego zasięgu. Zdjęcia satelitarne sugerują, że zniszczenia były wynikiem ostrzału rakietowego, a nie bombardowań. To podważa tezę o całkowitej dominacji Izraela w przestworzach.

Mimo to asymetria technologiczna między Iranem a koalicją izraelsko-amerykańską pozostaje znacząca. Nawet przy wsparciu Chin, irańska obrona powietrzna nadal pozostaje w tyle za zachodnimi rozwiązaniami. Szczególnie w zakresie walki elektronicznej i wykrywania maszyn stealth.

Dostawy chińskiej broni są jednak wyraźnym sygnałem, że Pekin traktuje Iran jako kluczowego partnera nie tylko w handlu ropą, ale także w geopolitycznej rywalizacji z Zachodem. Dla Chin Iran stanowi ważny element projektu „Pasa i Drogi”, a także przeciwwagę dla amerykańskich wpływów w regionie.

Nowy rozdział w globalnej rywalizacji

Szybkie dostawy systemów HQ-9 i HQ-16 do Iranu świadczą o strategicznym zbliżeniu między Pekinem a Teheranem. Choć chińska broń nie stanowi nieprzezwyciężalnego zagrożenia dla najnowocześniejszych zachodnich technologii, znacząco utrudnia plany militarne USA i Izraela.

W dłuższej perspektywie współpraca Chin z Iranem może zmienić układ sił na Bliskim Wschodzie, wzmacniając pozycję Teheranu i umacniając wpływy Pekinu. Konflikt wokół Iranu przestaje być więc jedynie regionalnym sporem, a staje się elementem globalnej rywalizacji między Chinami a Stanami Zjednoczonymi.