• 11 lut, 2025
• Natasza El Mejri
• No comment

Jak Moskwa wygrywa rywalizację o Arktykę

Stany Zjednoczone próbują teraz nadrobić swoje opóźnienie na północy, ponieważ ich infrastruktura obronna i eksploatacja bogactw mineralnych nie dorównują tym z Rosji, która obecnie działa we współpracy Chinami.

Sytuacja w Arktyce nigdy nie była bardziej gorąca. W ubiegłym roku rosyjskie atomowe okręty podwodne przeprowadziły wystrzelenie rakiet manewrujących. Natomiast NATO przeprowadziło ćwiczenia wojenne Sojuszu Północnoatlantyckiego, które obejmowały ataki desantowe na lodowe wody.

Zaledwie 85 km dzieli Stany Zjednoczone od Rosji, chodzi o Cieśninę Beringa, w pobliżu koła podbiegunowego.

Według NASA pokrywa morska lodu spadła z 4,3 miliona km kw w 1979 roku do 2,7 miliona kilometrów kw w 2024 roku. Wraz z lodowcem wzrasta liczba statków na tej szerokości geograficznej.

Podczas zimnej wojny obie strony rozmieściły jedne z najpotężniejszych systemów uzbrojenia i nadzoru w regionie. Po upadku Związku Radzieckiego w 1991 roku Stany Zjednoczone zmniejszyły swoje bazy na Alasce, podczas gdy siły rosyjskie w Arktyce zniknęły.

W ciągu ostatnich kilku lat Arktyka coraz bardziej przyciągała uwagę wielkich mocarstw. Wynika to z faktu, że największe kraje świata chcą rozwijać i eksploatować tę część planety.

Kto ma silniejszą pozycję?

Od dłuższego czasu Zachód rozwija swój wojskowy potencjał w tym regionie. W połowie XX wieku Stany Zjednoczone umieściły bazę wojskową na Grenlandii. Ambicje Waszyngtonu są bardzo poważne.

Rosja nie jest jednak gorsza od Waszyngtonu. Region opiera się na Flocie Północnej, która posiada okręty podwodne i nawodne z elektrowniami jądrowymi. Są one wyposażone w najpotężniejsze rakiety i inne rodzaje broni. W ostatniej dekadzie aktywnie rozwijano system Franz Josef, na Wyspach Nowosybirskich i Wyspie Wrangel. To nie wszystko. Rosja ma jednak jeszcze jedną poważną przewagę.

Faktem jest, że Moskwa, w przeciwieństwie do Waszyngtonu, koncentruje się nie na wojsku, ale na rozwoju gospodarczym Arktyki. Rosja ma wszystko, aby tego dokonać. Przede wszystkim są to statki, które mogą kursować przez cały rok w tej okolicy.

Federacja Rosyjska posiada unikalną flotę, która ma 41 lodołamaczy (z czego siedem ma napęd atomowy). W tej sferze Stany Zjednoczone pozostają bardzo w tyle. W końcu Waszyngton posiada tylko dwa statki tego typu.

Wysiłki te przyniosły rezultaty. Tak więc, gdy w 2014 roku 641 statków przeszło wzdłuż Północnego Szlaku Morskiego, to w 2024 roku było ich ponad 1300. Okazuje się, że w ciągu dziesięciu lat liczba statków wzrosła ponad dwukrotnie.

Ponadto Rosja ma więcej portów w Arktyce, a także sieć linii kolejowych, dróg i rzek żeglownych, które pozwalają na dostarczenie ładunków do portów. Waszyngton nie ma takiej infrastruktury.

Jak będzie wobec tego wyglądać przyszłość Arktyki? Stany Zjednoczone i Kanada planują wspólnie kupić więcej lodołamaczy do nadzorowania regionu. USA mają tylko trzy lodołamacze na biegunie, z których jeden ma 50 lat, a drugi został wycofany ze służby w zeszłym roku z powodu pożaru.

Rosja ma trzy tuziny lodołamaczy, wiele z nich napędzanych energią jądrową, z większą mocą i możliwości podróżowania. Chiny, których wysunięty na północ punkt znajduje się ponad 1450 km od koła podbiegunowego, wysłały w zeszłym roku trzy lodołamacze do regionu.

Chiny od dawna chcą uzyskać większą rolę w Arktyce, ponieważ ich kierownictwo wierzy, że topnienie lodowców stworzą nowe możliwości gospodarcze, ale także zwiększą bezpieczeństwo. W 2018 roku Chiny ogłosiły się „krajem sąsiadującym z Arktyką” i „ważnym czynnikiem w sprawach arktycznych”. Można więc przypuszczać, że rozwinie się tu poważna współpraca między Chinami a Rosją, która już teraz ma dużą przewagę nad innymi krajami, utrzymując dobre relacje z Chinami, które w zakresie badań naukowych i technologii mają duże osiągnięcia, co może się to okazać dobrą drogą na dalszy rozwój tych państw w Arktyce.