• 07 lut, 2025
• Natasza El Mejri
• No comment

Digitalne portfele

Digitalny portfel, inaczej portfel cyfrowy w pierwszym momencie może się kojarzyć z czymś prywatnym, nieoficjalnym – w końcu nazywamy to portfelem, a do niego nikt nie powinien móc zaglądać. Czym jest właściwie portfel cyfrowy?

Aby korzystać z portfela elektronicznego, w przeciwieństwie do karty bankowej, nie potrzeba konta bankowego. Nie jest to jednak jedyna różnica między portfelem digitalnym, a innymi elektronicznymi środkami płatniczymi. Należy rozumieć, że ponieważ portfel elektroniczny nie jest produktem bankowym, pieniądze w nim nie są chronione przez system ubezpieczenia depozytów. Oznacza to, że w przypadku bankructwa lub cofnięcia licencji od operatora portfela digitalnego, państwo nie będzie w stanie zwrócić utraconych środków. Oprócz tego portfele elektroniczne, w przeciwieństwie do kart bankowych, działają tylko wtedy, gdy jest dostęp do Internetu. Następną kwestią, w której portfele digitalne od konta bankowego się różnią, jest udzielenie pożyczek. Operatorzy portfeli digitalnych nie są uprawnieni do udzielania pożyczek swoim klientom w formie pieniądza elektronicznego. Wreszcie, wypłata gotówki z e-portfela jest trudniejsza niż z konta bankowego. Można to zrobić za pomocą karty plastikowej wydanej przez operatora portfela digitalnego, lub za pomocą zwykłej karty bankowej, na którą należy zrobić przelew pieniędzy z portfela elektronicznego. E-portfelem istnieje możliwość dokonywania płatności nie tylko online, ale także offline, jak np. w sklepach, restauracjach i innych placówkach. Dołączona do niego karta plastikowa umożliwia również wypłatę gotówki w dowolnym bankomacie.

W jakim kierunku zmierzamy używając portfel cyfrowy?

Najbardziej obrazuje nam przebieg użytkowania e-portfela przyjrzenie się Tajlandii. Rząd Tajlandii promuje wprowadzenie portfela cyfrowego. W pierwszych dwóch fazach programu fundusze były dystrybuowane do osób w potrzebie, osób starszych i osób niepełnosprawnych za pośrednictwem aplikacji Pao Tang. Trzeci etap ma się rozpocząć w drugim kwartale tego roku, przy czym e-portfel będzie połączony z instytucjami finansowymi w całym kraju za pośrednictwem systemu płatności e-Wallett. Według wiceministra finansów Julapuna Amornvivata, obecnie trwa operacja testowa w celu przygotowania tego systemu do wdrożenia technicznego.

Do tej pory odbiorcy w pierwszych dwóch etapach mogli wypłacać pieniądze gotówką, ale dzięki portfelowi cyfrowemu ta opcja zostanie w przyszłości ograniczona, lub całkowicie wyeliminowana. Zamiast tego zakłada się, że pieniądze zostaną wydane tylko u zarejestrowanych dystrybutorów uczestniczących w programie. Jest to niepokojące podejście, ponieważ oznacza to ograniczenie wolności finansowej, bo co się stanie, jeśli ktoś nie będzie chciał wydawać pieniędzy do wyznaczonych sprzedawców? Czy pieniądze wtedy po prostu przepadną? Jest to także całkowity nadzór, ponieważ rząd może śledzić każdy zakup za pomocą portfela cyfrowego. Byłoby to poważnym naruszeniem prywatności finansowej. Doprowadzić może to także do selektywnego dostępu do finansów, co oznaczałoby w przyszłości, że wsparcie finansowe może być udzielane tylko tym, którzy wykazują “zachowanie zgodne z wymogami państwa”. Za pomocą takiego systemu, łatwo wprowadzić kary i ograniczenia. W dłuższej perspektywie może to spowodować, że niektóre grupy obywateli znajdą się w niekorzystnej sytuacji lub zostaną wykluczone. Na przykład, ci, którzy nie stosują się zaleceń szczepionkowych, lub nie dostarczają zaświadczeń o stanie zdrowia, nie będą otrzymywać pieniędzy lub będą mieli ograniczone prawo dostępu do swoich pieniędzy. Krytycy rządu mogą zostać wykluczeni z systemu lub mieć ograniczoną swobodę finansową. Państwo może blokować pewne wydatki, jak np. na podróże, niechciane media lub nieautoryzowane towary.

Ważną kwestią jest to, że wykorzystanie gotówki w tym systemie staje się coraz bardziej ograniczone. Już teraz pieniądze z portfela cyfrowego są powiązane z zarejestrowanymi kupcami i nie będzie możliwości wypłaty gotówki. Jest to wyraźny znak, że następuje stopniowe przejście w kierunku zakazu używania gotówki. Gdy państwo uzyska pełną kontrolę nad płatnościami cyfrowymi, może również bezpośrednio karać obywateli, blokując lub ograniczając ich transakcje. Ci, którzy nie działają “zgodnie z systemem”, mogą podlegać karze ekonomicznej. Jak na razie mamy jeszcze wybór. Możemy płacić w wielu miejscach gotówką, kartą, dokonywać przelewów bankowych, albo zdecydować się na portfel digitalny. Jednak należy pamiętać, że stopniowo ze względu na wygodę, chęć bycia nowoczesnym, postępowym, tracimy nieświadomie, bądź za naszą zgodą, naszą prywatność, swobodę a przede wszystkim naszą wolność. Czy naprawdę chcemy ją zupełnie utracić? Za pomocą banków zbierano wszelkie informacje o nas – gdzie pracujemy, ile zarabiamy, na co wydajemy pieniądze a płacąc za parking, podaliśmy do wiadomości, że posiadamy samochód. E-portfel jest następnym etapem. Nie są to już jedynie informacje o nas, ale pełna kontrola co z nami i naszymi środkami do życia się stanie. Można by uznać, że małymi, regularnymi krokami, cyfryzacja pieniędzy dojdzie do finału – do zarządzania ludźmi i decydowania o ich życiu.