• 26 lip, 2025
• Jarosław Augustyniak
• No comment

Ministerstwo publikuje tablice alimentacyjne. Czym są i po co je wprowadzono?

Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało tzw. tablice alimentacyjne, które od wczoraj wywołują gorącą debatę w mediach, internecie i środowiskach prawniczych. Dokument zawiera proponowane minimalne miesięczne stawki alimentacyjne na dziecko, uzależnione od jego wieku.

Co istotne, tablice nie mają mocy wiążącej – nie są źródłem prawa, lecz propozycją, która – według ministerstwa – ma stanowić pomoc dla sędziów orzekających o alimentach w sądach rodzinnych. Celem jest ujednolicenie orzecznictwa, tak aby wysokości zasądzanych alimentów były bardziej przewidywalne i mniej uznaniowe.

Czym są „tablice alimentacyjne”?

To narzędzie opracowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości, mające wskazywać orientacyjne kwoty alimentów, jakie mogą być zasądzane przez sądy. Stawki różnicowane są m.in. według wieku dziecka – im starsze dziecko, tym wyższa kwota. Propozycja spotkała się jednak z dużą krytyką – zarówno ze strony rodziców, organizacji społecznych, jak i części środowiska prawniczego.

Największy zarzut to wysokość kwot, które wielu uznaje za nierealistyczne, szczególnie dla osób z przeciętnymi dochodami. Przykładowo: według tablic koszt utrzymania jednego dziecka w wieku 7–12 lat to nawet 1750 zł miesięcznie — niezależnie od sytuacji rodziny. Dla osoby zarabiającej minimalną krajową (dziś netto ok. 3 200 zł) to kwota trudna do udźwignięcia.

Choć teoretycznie tablice mają być “pomocą”, w praktyce istnieje ryzyko, że sędziowie zaczną je traktować jak punkt odniesienia i orzekać według nich automatycznie, bez realnej analizy. To może prowadzić do orzeczeń niesprawiedliwych — np. w sytuacji, gdy dziecko ma niskie potrzeby lub oboje rodzice mają podobne, niewielkie dochody.

Ministerstwo nie przeprowadziło jawnych, szerokich konsultacji społecznych, ani nie opublikowało metodologii wyliczenia kwot. To rodzi pytania: na jakiej podstawie wyznaczono kwoty? Czy uwzględniono zróżnicowanie kosztów życia w różnych częściach Polski?

Pełna treść tablic alimentacyjnych dostępna jest na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości:
👉 Link do tablic alimentacyjnych (gov.pl)

Głos Ministerstwa: „To nie prawo, to wskazówka”

Do kontrowersji odniósł się Michał Kubalski, zastępca dyrektora Departamentu Spraw Rodzinnych w Ministerstwie Sprawiedliwości, w rozmowie z Radiem Zet. Podkreślił, że tablice nie mają charakteru prawnego:

– „Tablice nie są źródłem prawa. To instrument, który wskazuje pewne progi i ma być pomocny dla sądu” – tłumaczył Kubalski.

Zapytany, czy nie uważa, że stawki zaproponowane w tablicach są absurdalne, odpowiedział, że „nie może się z tym zgodzić”. Jednocześnie zaznaczył, że ministerstwo otwarte jest na krytykę i możliwe korekty dokumentu:

– „Przyjmujemy wszelką krytykę. Będziemy się przyglądać, czy nie należałoby zmienić sposobu obliczania kwoty bazowej oraz czy nie oprzeć się jednak na dochodach netto” – zapowiedział.

Nie podano jednak żadnego terminu ewentualnych zmian. Kubalski zaznaczył, że ostateczna decyzja w tej sprawie będzie należała do nowego kierownictwa resortu, które niedawno objęło urząd.

Fala krytyki i apel o wycofanie tablic

Jedną z organizacji, które najostrzej skrytykowały dokument, jest Stowarzyszenie na rzecz Chłopców i Mężczyzn. Jego przedstawiciel, Michał Gulczyński, ostrzega, że wdrożenie tablic w praktyce może przynieść poważne skutki społeczne:

– „Te alimenty nie będą możliwe do ściągnięcia, będą generowały nowe konflikty pomiędzy rozwiedzionymi rodzicami. Zobowiązani do płacenia będą pracować na czarno, żeby móc się utrzymać. Będzie rósł dług alimentacyjny i wzrośnie liczba osób trafiających do więzień za niepłacenie alimentów” – przestrzega Gulczyński.

Stowarzyszenie domaga się natychmiastowego wycofania tablic i rozpoczęcia szerokich konsultacji społecznych na temat rzeczywistych kosztów utrzymania dziecka i proporcjonalności alimentów względem możliwości finansowych rodziców.