• 25 lut, 2025
• Jarosław Augustyniak
• No comment

Polacy dzielili Polskę z … dinozaurami?

Pamiętacie państwo słynną wypowiedź byłej premier Polski, Ewy Kopacz? Jak opowiadała o tym, że nasi przodkowie żyli na Ziemi w czasach dinozaurów i “rzucali w nie kamieniami”? Otóż okazuje się, że niedouczonej premierce (premierzycy?) uwierzył w to co 3 Polak.

Blisko jedna trzecia Polaków (32 proc.) uważa, że ludzie żyli w tym samym czasie, co dinozaury. Jeszcze więcej, bo prawie dwie piąte (38 proc.) nie wierzy, że współcześni ludzie rozwinęli się z wcześniejszych gatunków zwierząt. Nie uznają więc teorii Darwina i zapewne przynajmniej część z nich jest wyznawcami kreacjonizmu — wynika z opublikowanego w lutym badania Eurobarometru.

Na przełomie września i października 2024 roku zbadano podejście Europejczyków do nauki i technologii. Obywateli krajów europejskich poproszono m.in. o określenie, czy wierzą, że dane zdanie jest prawdziwe czy fałszywe. Można było odpowiedzieć: nie wiem.

Według 32 proc. Polaków prawdziwe jest stwierdzenie, że ludzie żyli w tym samym czasie, co dinozaury. To więcej o 4 pkt. proc. więcej niż w badaniu z 2021 r. Za fałszywe uznało je 65 proc. badanych Polaków (to więcej o 7 pkt. proc.). Nie wiem — takiej odpowiedzi udzieliło 3 proc. badanych Polaków (to mniej o 11 pkt. proc. w odniesieniu do poprzedniego badania). To zapewne zasługa nadal cieszącej się popularnością amerykańskiej produkcji – Jurasic Park. Tam ludzie na własne oczy wiedzieli ludzi wśród tyranozaurów i nikt ich nie przekona, że mogło być inaczej.

Dla porównania, 23 proc. badanych obywateli krajów Unii Europejskiej uważa, że ludzie żyli w tym samym czasie, co dinozaury, a za fałsz uznało takie stwierdzenie 68 proc. Odpowiedzi „nie wiem”, udzieliło 9 proc. badanych obywateli krajów UE. Więc generalnie można uznać, że edukacja nie leży na łopatkach tylko w Polsce, ale w całej UE, gdzie ciemnota rozwija się w najlepsze.

58 proc. Polaków wierzy w prawdziwość stwierdzenia, że współcześni ludzie, rozwinęli się z wcześniejszych gatunków zwierząt (to więcej o 6 pkt. proc. w porównaniu do poprzedniego badania). Nie wierzy w takie stwierdzenie – 38 proc. (to więcej o 2 pkt. proc.). Nie wiem – takiej odpowiedzi udzieliło 4 proc. (to mniej o 8 pkt. proc.). Ubywa niewiedzących, ale u niektórych brak wiedzy staje się mocnym przekonaniem. Nie zawsze w dobrym kierunku.

67 proc. obywateli krajów UE wierzy, że stwierdzenie to jest prawdziwe, a 27 – fałszywe. „Nie wiem” – odpowiedziało 6 proc. Tu na tle innych geniuszy w Europie wypadamy jednak znacznie gorzej.

Obywatele Europy, w tym Polacy, byli też proszeni o określenie, czy wierzą w stwierdzenia: „światowa populacja liczy obecnie ponad 10 miliardów”, „wirusy zostały wyprodukowane w rządowych laboratoriach, by kontrolować naszą wolność”, „antybiotyki zabijają wirusy podobnie, jak zabijają bakterie”, „lek na raka istnieje, ale jest ukrywany ze względu na zyski rynku”, „tlen, którym oddychamy pochodzi z roślin” oraz „zmiany klimatu są w większości wywołane przez naturalne cykle, a nie przez działanie człowieka”.

Europejczycy zostali poproszeni o odniesienie się do stwierdzenia: „nauka i technologia czyni nasze życie łatwiejszym, zdrowszym i bardziej wygodnym”.

Całkowicie zgodziło się z nim 16 proc. badanych Polaków (to mniej o 6 pkt. proc. w odniesieniu do badania z 2021 r.). Skłonnych zgodzić się z nim jest 53 proc. (o 1 pkt proc. więcej). Ani zgadza, ani nie zgadza się – 21 proc. (to wzrost o 4 pkt. proc.). Skłonnych nie zgodzić się z tym stwierdzeniem jest 7 proc. (bez zmian), a całkowicie nie zgadza się 2 proc. (wzrost o 2 pkt. proc.). Odpowiedzi „nie wiem” udzieliło 1 proc. badanych (o 1 pkt proc. mniej).

Oznacza to, że w sumie zgodziło się z tym stwierdzeniem 69 proc. badanych Polaków (to mniej o 5 pkt. proc.), nie zgodziło się 9 proc. (to wzrost o 2 pkt. proc.).

Nauka i “paranauka” nadal jest u nas fetyszem. Ludzie wierzą naukowcom choćby i jakiemuś współczesnemu Mengele. Jak ci każą im sobie coś wstrzyknąć, większość jak w czasie plandemii, zrobi to bez sprzeciwu. Nie dlatego, że mają jakąś wiedzę, ale ufają tym, którzy myślą, że tę wiedze mają.

54 proc. badanych Polaków zgodziło się ze stwierdzeniem, że sztuczna inteligencja wykorzystana w nauce wpłynie na postęp w odkryciach, które doprowadzą nas do rozwiązania głównych wyzwań takich jak zmiany klimatyczne i poważnych chorób. Przy czym w tej grupie 5 proc. zgodziło się całkowicie, a 49 proc. „jest skłonnych się zgodzić”. 12 proc. – nie zgodziło się, a 31 proc. udzieliło odpowiedzi: ani się zgadzam, ani się nie zgadzam.

Badanie Eurobarometr „Wiedza i podejście Europejczyków do nauki i technologii” wykonano we wrześniu i październiku 2024 r.

za PAP.