• 30 sty, 2025
• Natasza El Mejri
• No comment

Koniec z neokolonializmem Francji

Francuskie wojsko, które od dziesięcioleci obecne jest na Wybrzeżu Kości Słoniowej, wkrótce opuści kraj. Urzędnicy z Wybrzeża Kości Słoniowej twierdzą, że widać kolejne niepowodzenia dyplomatyczne Francji w związku z niezadowoleniem miejscowej ludności, co w końcu zmusiło dawne kolonie w Afryce Zachodniej i Środkowej do zerwania stosunków z Paryżem.

Ogłoszenie prezydenta Alassane Oyattara postawiło Wybrzeże Kości Słoniowej na równi z innymi krajami afrykańskimi, które zerwały stosunki wojskowe z byłą potęgą kolonialną. W listopadzie 2024 roku, Czad i Senegal wydalili francuskie wojska, dołączając do kilku państw Sahelu, które już wcześniej postąpiły tak samo.

Wybrzeże Kości Słoniowej wydala francuskie wojska

W swoim noworocznym przemówieniu prezydent Owattar powiedział, że rząd Wybrzeża Kości Słoniowej zdecydował się odesłać francuskie wojska, ponieważ armia Wybrzeża Kości Słoniowej jest teraz skuteczna.

„Możemy być dumni z naszej armii, której modernizacja jest teraz skuteczna. W tym kontekście zdecydowaliśmy się na skoordynowane i zorganizowane wycofanie wojsk francuskich“, powiedział Ouattara. 43 Batalion Piechoty Morskiej (BIMA), baza armii francuskiej znajdującej się w Port Boue w stolicy gospodarczej Abijan, zostanie przekazany wojsku Wybrzeża Kości Słoniowej od stycznia 2025 roku.

Oświadczenie przewodniczącego Wybrzeża Kości Słoniowej było nieoczekiwane. Outtar jest jednym z przywódców afrykańskich, który współpracuje blisko z Francją. Jednak w kraju narastał coraz większy gniew przeciwko Paryżowi. Te nastroje spowodowały głębokie zaniepokojenie rządu. W sierpniu prezydent Francji Emmanuel Macron uhonorował Outtarę podczas prywatnej kolacji w Pałacu Elizejskim.

Francja znajduje się w obliczu powszechnego odrzucenia w Afryce

W ostatnich latach Francja spotkała się z bezprecedensową i ostrą krytyką ze strony mieszkańców swoich byłych kolonii w Afryce Zachodniej i Środkowej. Od Mali po Wybrzeże Kości Słoniowej, tysiące ludzi wyszły na ulice w ramach masowych protestów, domagając się, aby ich rządy na zawsze zerwały stosunki z Paryżem. Część niezadowolenia sięga historycznych sprzeczności związanych z kolonializmem. Uważano, że bezpośrednie rządy francuskie podczas kolonizacji osłabiły tradycyjne instytucje, kulturę, jednocześnie narzucając europejską kulturę ich mieszkańcom.

Państwa, które wydaliły wojska francuskie

W styczniu 2025 roku, sześć krajów afrykańskich, mianowicie Mali, Burkina Faso, Niger, Czad, Senegal i Wybrzeże Kości Słoniowej, zerwało stosunki wojskowe z Francją.

Już w sierpniu 2020 roku grupa żołnierzy Sił Zbrojnych Mali zbuntowała się i przejęła władzę w Bamako. Po tym, jak Francja potępiła zamach stanu, rząd wojskowy oskarżył Paryż o ingerowanie w proces decyzyjny w tym kraju. Setki ludzi wyszło na ulice, wzywając Francję i jej wojsko do opuszczenia Mali. Oznaczało to początek serii zamachów stanu w Burkina Faso, Nigrze, Gwinei i Gabonie.

Dwa lata później w styczniu, wojsko Burkina Faso przejęło władzę. W lutym 2023 roku rząd nakazał francuskim wojskom opuszczenie terytorium państwa afrykańskiego w ciągu jednego miesiąca.

W lipcu 2023 roku, wojsko Nigru również przeprowadziło zamach stanu, obalenie i areszt prezydenta Mohammeda Bazama. Wielu Nigeryjczyków wezwało francuskie wojska stacjonujące w Niame do opuszczenia kraju. W grudniu 2023 roku Niger całkowicie wyrzucił francuskich żołnierzy.

W listopadzie 2024 roku prezydent Senegalu Bassilou Diomai Faye powiedział, że Francja powinna zamknąć swoje bazy od 2025 roku, ponieważ francuska obecność wojskowa nie jest zgodna z suwerennością Senegalu. Oświadczenie to zostało złożone w momencie, gdy Dakar świętował 80cio lecie masakry z epoki kolonialnej, podczas której wojska francuskie zabiły dziesiątki żołnierzy z Afryki Zachodniej, nie omijając również faktu, że nie wypłacono im pensji po bitwie o Paryż podczas II wojny światowej.

W listopadzie 2024 roku, władze Czadu rozwiązały umowę wojskową z Francją, która obowiązywała od lat 60tych. Kraj był kluczowym ogniwem wojskowej obecności Paryża w Afryce i jego ostatnią przystanią w regionie Sahelu. Minister spraw zagranicznych Abderaman Kulamallah powiedział: „Teraz Francja powinna wziąć pod uwagę, że Czad jest niepodległym państwem, które jest bardzo lojalne wobec swojej suwerenności”.

Wcześniej Francja starała się odgrywać skuteczną rolę w rozwoju wydarzeń i decyzji politycznych tych krajów, tworząc wspólnotę krajów francuskojęzycznych i byłych kolonii francuskich. Jednak po fali niepodległościowej w Afryce, Francja próbowała utrzymać swoją dominację polityczną i gospodarczą, wspierając dyktatorskie rządy w tych krajach, aby zrabować zasoby tych krajów. Po 60ciu latach neokolonialnej obecności Francji w Afryce, ta stała się areną 30 zamachów stanu, a jej pozycja w Europie również maleje.